Johan Cruyff

Wanneer er gesproken wordt over de meest wonderbaarlijke voetballers aller tijden, valt de naam van Johan Cruyff zeker. De legendarische Nederlander was misschien wel het meest bekend als de dirigent op het veld van de “Totaalvoetbal”-filosofie, die de voetbalwereld begin jaren 70 stormenderhand veroverde. Daarnaast won hij drie keer de Ballon d’Or en werd hij in 1999 door de IFFHS uitgeroepen tot Europees Speler van de Eeuw.

Biografie

Begin van het leven

Een korte biografie van Johan Cruyff (zijn achternaam wordt soms Cruijff genoemd) vertelt dat hij als Hendrik Johannes 25 april 1947 in Amsterdam werd geboren. Hij groeide op in een arbeidersgezin op slechts enkele minuten afstand van het voetbalstadion van Ajax.

Eerste stappen in het profvoetbal

Johan Cruyff https://znaki.fm/nl/persons/johan-cruyff/ zette zijn eerste voetbalstappen bij AFC Ajax, waar hij voor de jeugdploegen speelde voordat hij in 1964 naar het eerste elftal werd overgeplaatst. Hij werd een vaste waarde in het eerste elftal rond dezelfde tijd dat Rinus Michels, een bekende Nederlandse speler die trainer werd, bij de club arriveerde.

Kennismaking met totaalvoetbal

Michels begon al snel zijn eigen voetbalfilosofie toe te passen, Total Football genaamd; in essentie stelt deze tactiek elke veldspeler in staat om de rol van zijn teamgenoten over te nemen. Deze unieke filosofie was baanbrekend voor die tijd, en geen enkele speler heeft deze beter belichaamd dan Johan Cruyff. Hoewel Cruyff nominaal een centrumspits was, was hij overal op het veld te vinden en speelde hij verschillende rollen wanneer zijn team dat nodig had.

Natuurlijk bleek Total Football al snel een groot succes. Tijdens zijn negen seizoenen bij de club leidde Cruyff Ajax naar zes Eredivisietitels, vier KNVB-bekers en drie Europa Cups. In dit proces speelde hij 240 wedstrijden en scoorde 190 doelpunten; voor zijn prestaties werd hij twee keer bekroond met de Ballon d’Or, in 1971 en 1973.

Aan het begin van het seizoen 1973/74 voegde Cruyff zich bij zijn voormalige coach en mentor Michels in Barcelona voor een recordbedrag van $2 miljoen. Het duurde niet lang voordat men merkte dat Cruyff en Barcelona een match made in heaven waren; in zijn eerste seizoen bij de club leidde Cruyff het team naar hun eerste La Liga titel sinds 1960, waarbij hij hun felste rivalen Real Madrid met 5-0 versloeg. Door de dominante aard van zijn prestaties won Cruyff zijn derde Ballon d’Or aan het einde van het seizoen 1973/74.

1974 was ook het jaar van de Wereldbeker, de eerste en enige Wereldbeker waaraan Cruyff zou deelnemen. Met Michels aan het roer speelde Nederland ook Totaalvoetbal, wat Cruyff alle ruimte gaf om zich te ontplooien. En dat is precies wat hij deed; onder zijn leiding op het veld bereikte Nederland de finale, zonder ook maar één doelpunt tegen te krijgen. In de finale kwam er echter een einde aan hun reeks, toen West-Duitsland Nederland in de eerste minuut op voorsprong zette en uiteindelijk met 2-1 won. Cruyff kreeg nog wel de Gouden Bal voor zijn optreden in de finale.

De Nederlander was een ster en voor sportfans van nu is het misschien vreemd om foto’s van Cruyff rokend te zien, wat geen ongewoon gezicht was – Johan Cruyff was zowel één van de grootste voetballers ter wereld als een grote roker.

Late carrière

Na zijn vertrek bij Barcelona in 1978 besloot Cruyff om op een Noord-Amerikaanse tournee te gaan en speelde twee seizoenen voor de Los Angeles Aztecs en de Washington Diplomats. Na zijn korte periode bij Levante, waar hij door een reeks blessures slechts 10 wedstrijden speelde, keerde hij in 1981 terug naar Ajax. Opnieuw leidde hij hen naar twee Eredivisietitels in 1982 en 1983; nadat Ajax hem echter geen nieuw contract aanbood, besloot Cruyff zijn spelerscarrière af te sluiten bij Feyenoord, de rivalen van Ajax. Ook daar was hij succesvol en leidde hij Feyenoord naar de eerste Eredivisie-titel in tien jaar.

De manager

Na het beëindigen van zijn spelerscarrière bewees Cruyff dat hij een bekwaam manager was. Ajax en Barcelona houden nog steeds vast aan zijn voetbalfilosofie, en de lijst van spelers en managers die direct of indirect door hem beïnvloed zijn, is te lang om op te noemen. Niet veel mensen zullen betwisten dat Cruyffs nalatenschap, zowel op het veld als daarbuiten, hem een van de belangrijkste mannen in de geschiedenis van het voetbal maakt.

Naast manager en een groot voetbalprofiel, nam de Nederlander ook de kans om zijn eigen sportkledinglabel op te richten: Cruyff trainers.

Op 24 maart 2016 kwam het trieste nieuws dat Johan Cruyff was overleden, 68 jaar oud. De gelauwerde voetballer stierf nadat in 1991 longkanker bij hem was geconstateerd.